Dit is een van de meest gestelde vragen aan mij en het antwoord is altijd lastig te formuleren. Het is namelijk een vrij abstract verhaal van iets dat niet te verklaren is. Ik ga proberen te verduidelijken wat een opstelling is en wat een opstelling voor je kan doen.
Een opstelling is een visualisatie van jouw innerlijke houding ten aanzien van een systeem. Dat kan een familiesysteem zijn, maar ook bijvoorbeeld een intern systeem, cultureel systeem, een organisatie systeem enzovoorts. We maken het systeem letterlijk zichtbaar.
Hoe werkt een opstelling?
Je kunt de opstelling doen in groepsverband of individueel. In groepsverband brengt iemand van de groep (de vraagsteller) een vraag of een wens in (verderop kom ik terug op voorbeelden van vragen). De andere mensen van de groep kunnen gevraagd worden om een bepaald element of persoon te representeren, de zogenaamde representanten. De vraagsteller kiest zelf, op basis van gevoel, de representanten.
De representanten nemen een plek in ten opzichte van elkaar. De manier waarop de plekken worden ingenomen, geeft inzicht in patronen en dynamieken die van kracht zijn in het systeem van de vraagsteller. Representanten zullen dingen ervaren die precies kloppen met de situatie van de vraagsteller. De representanten kunnen bevraagd worden, kunnen op elkaar reageren en kunnen aangeven wat ze missen of nodig hebben.
“Ik heb een paar keer mee mogen doen met Sandra, Zoë en haar paardenvrienden als representant in een opstelling. Dit is iedere opstelling weer een magische ervaring. Het is mooi om te zien hoe degene met een vraag zich openstelt en wat dit vervolgens in gang zet. Als representant pak je feilloos de energie aan van degene/hetgeen je representeert. Hiervoor hoef je de vragensteller niet te kennen. Je voelt het gewoon. Doordat dit zo natuurlijk gaat kun je de vragensteller nieuwe inzichten meegeven. Natuurlijk samen met de andere representanten, de paarden en last but not least Sandra die het mooi begeleidt, samenvat en concretiseert.”
Door de inzichten die ontstaan, dienen zich oplossingsrichtingen aan voor de ingebrachte vraag of wens.
Individuele opstellingen werken nagenoeg hetzelfde. In plaats van representanten gebruik ik zeiltjes waarop het betreffende element/persoon wordt geschreven die in de ruimte worden neergelegd. Indien nodig en gewenst, kan de vraagsteller zelf plaats nemen op elk zeiltje om te kunnen ervaren hoe het is op een bepaalde plek. Ook dan ontstaan inzichten in patronen die binnen een systeem bestaan. Het enige dat anders is, is de afwezigheid van interactie tussen de verschillende plekken.
Wat doe je als representant?
Als representant, zul je dingen gaan ervaren die kloppen met de situatie van de vraagsteller. Dit kan een vreemde gewaarwording zijn. Het is immers niet te verklaren dat je dingen ervaart die niet van jou zijn, maar van iemand die je helemaal niet kent. Men noemt dit het werk van het ‘alwetend veld’. Je hoeft niet bang te zijn dat je ‘niets’ voelt. Als dat zo is, dan hoort dat erbij en dat is oké. Ook hoef je niet bang te zijn dat je het niet kan. Iedereen kan representant zijn. Als begeleider is mijn ervaring dat er nooit ‘niets’ gebeurt.
Wanneer je wordt gekozen als representant, mag je te allen tijde een representantenrol weigeren.
“Naast dat je ontzettend veel kan leren van de vragen en inzichten die er op zo’n dag naar boven komen, heb ik als representant ook gemerkt dat je doorgaans ingezet wordt in een bepaalde rol. Ik ben op 1 dag 3x ingezet als iemand die wel contact wilde maar niet kreeg. Belangrijk om te weten: de vragensteller weet niet hoe de degene/hetgeen de representant vertegenwoordigt zich voelt.
Dit gaf dan ook een mooi aanknopingspunt om eens bij mijzelf naar binnen te gaan en te bezien waarom juist ik steeds voor die specifieke rol gevraagd werd. Naast dat je dus heel waardevol bent voor het ontwikkelingsproces van een ander, geeft het je ook aanknopingspunten voor dat van jouzelf.Kortom het is een waardevolle ervaring voor iedereen die eraan deelneemt. “
De paarden
Wat een opstelling bij ZOËZO extra bijzonder maakt, is de inbreng van de paarden. Paarden zijn gevoelige dieren en zijn er als kudde bij gebaat dat de energie stroomt. Om die reden mengen ze zich vaak in een opstelling en geven aan waar het vastzit of wat er veranderd dient te worden om de energie weer te laten stromen. Als begeleider help ik natuurlijk bij het duiden van het paardengedrag.
Voorbeelden van vragen
Een opstelling komt meestal tot stand vanuit een vraag of wens. Dit kan over alles gaan. Een aantal voorbeelden van thema’s die in vragen of wensen naar voren komen zijn:
- Vastlopen (persoonlijk, relatie, werk gerelateerd)
- Geen keuze kunnen maken
- Vaak boos, angstig of verdrietig zijn
- Iets geen plek kunnen geven
- Stressvolle gebeurtenissen uit het verleden
- Lichamelijke ongemakken (spierspanning, buikpijn, ziektes enz.)
- Psychische ongemakken (angst, depressie, burn-out, trauma)
- Identiteitsgerichte vragen (wie ben ik, wat wil ik)
- Veel verantwoordelijkheid nemen
- Niet gelukkig zijn of geen zin meer hebben in het leven
- Het begrijpen van het gedrag van je kind
- Vastlopen met (het gedrag van) je kind
Dit zijn slechts voorbeelden van de oneindige mogelijkheden die er zijn. Mocht je twijfelen of jouw vraag kan worden opgesteld? Neem dan gerust contact met me op.
Verschillende opstellingsmethoden
ZOËZO biedt verschillende opties voor opstellingen.
Je kunt een identiteits gerichte opstelling doen, welke ingaat op het ontwikkelen van je eigen identiteit in het licht van je overtuigingen en ervaringen uit het verleden. Deze methode is ontwikkeld door Franz Ruppert en wordt Identiteitsgeorienteerde psychotrauma theorie en therapie (IoPT) genoemd. Hierbij omvat het woord ‘trauma’ alle dingen die als stressvol kunnen worden ervaren in het leven.
Ook een familieopstelling behoort tot de mogelijkheden. Grondlegger hiervan is Bert Hellinger. Hij stelt dat er bij een familiesysteem een specifieke ordening hoort. Wanneer de ordening niet klopt, zullen bepaalde patronen zich blijven herhalen of latere generaties zullen onbewust en uit liefde gaan proberen goed te maken wat niet klopt.
Een opstelling specifiek gericht op het verbeteren van het welzijn van je kind. Wil jij dat het beter gaat met je kind? Zorg er dan voor dat jij zelf op de goede plek in je familiesysteem staat. Dan voorkom je dat je kind (onbewust!) dingen gaat dragen uit eerdere generaties of patronen overneemt uit je familiesysteem die wellicht niet helpend zijn.
Mijn ervaring is dat ouders van kinderen die zelf geen hulp willen (of vinden dat ze dat niet nodig hebben), ervoor kunnen zorgen dat het beter gaat met hun kind, door zelf opstellingen te doen.
Ziekteopstellingen of lichaamsgerichte opstellingen behoren ook tot de mogelijkheden.
Geïnteresseerd om eens mee te doen?
Op maandag 28 augustus doe ik weer een groepsopstelling. Voor meer informatie, klik hier of neem direct contact op via mail of contactformulier.